مدرسه علمیه زینبیه ایوانغرب
برگزاری کرسی آزاد اندیشی
جمعه ۳ بهمن ۱۳۹۹ ساعت ۱۵:۲۸:۱۸خانم لیلا رستمی به عنوان استادارائه دهنده معنای عدل را هرچیزی در جای خود قرار دادن و دادن حق هر ذی حقی عنوان کرد و انواع عدل را در عدل تکوینی، عدل تشریعی، و عدل جزایی معرفی کرد ایشان اظهار داشت: معیار در عدالت رعایت حق و دادن حق هرکسی است وکسی میتواند حقوق انسانها و سایر موجودات را به خوبی اعطا کند که بر تمام جنبه های وجودی انسان احاطه داشته باشدو از مسیر سعادت و انحطاط بندگانش آگاه باشد. خانم رستمی در ادامه تاکیدکرد: به خاطر نقش اساسی این اصل (عدالت) در جهان بینی ما و ثانیا به خاطراینکه از همان سده های نخست محل بحث بوده و ثالثا به خاطر شبهات زیادی که درعصر ما اذهان را به خود متوجه کرده در اینجا شبهات مهم عدل را مورد نقد و تحلیل قرار خواهیم داد وی به تاریخچه ای از عدل میان اشاعره و شیعه پرداخت وگفت: اشاعره معتقد است خداوند می تواند مردم بی گناه را عذاب کند، اشاعره عدل خداوند را نفی نمی کنند اما عدل درکلام آنان یعنی آن چیزی که خدا انجام می دهد و عقل هیچ راهی به تشخیص آن ندارد.
وی گفت: از سوالات مهم این بحث این است که چرا نقص و کاستی هاو فنا و نیستی در نظام هستی راه یافته و چرا که انسان ذاتا خواهان حیات و بقا است و آیا از بین بردن بقا و هستی وتبدیل آن به موت با دادگری خداوند هم خوانی دارد؟چرا در جهان تبعیض وجود دارد برخی کور و کر ویکی سیاه و یکی سفید است ؟تفاوت موجودات ذاتی آنها و یا ناشی از قابلیت آنهاست ؟ چرا خداوندهمهرایکسان نیافریده است؟
خانم رفیعی پور به عنوان استاد داور و منتقد بحث ضمن مهم دانستن مبحث عدل به عنوان یکی از مباحث اعتقادی وپایه ای نسل امروز در پاسخ سوال اول گفت: موت حیات ثانوی وملکوتی بعداز حیات اولی وعین کمال و نهایت وجود و حقیقت است و بسیاری از باور مندان به ادیان الهی نه مرگ را شر بلکه به اندازه شیفتگی و علاقه کودک به پستان مادر به معبود خویش عشق می ورزند. در جواب سوال بعدیگفت: آنچه در نظام خلقت وجود داردتفاوت است نه تبعیض و آنچه مذموم وناعادلانه می باشدتبعیض است نه هرگونه تفاوت فردی وچندگونگی زیرا لازمه عدل برابر قرار دادن همه انسانها و یا همه اشیاء نیست به عنوان مثال معلم عادل کسی نیست که همه شاگردان را خواه کوشا باشند و خواه تنبل یکسان امتیاز بدهدوقاضی عادل کسی نیست که مال مورد نزاع را به اندازه مساوی بین طرفین تقسیم کند بلکه معلم عادل کسی است که هریک از شاگردان را به اندازه استحقاق خودستایش و یا نکوهش کند لذا مقتضای عدل الهی این نیست که همه مخلوقات یکسان بیافریند بلکه اقتضای حکمت این است که جهان را به گونه ای بیافریند که موجودات مختلف متناسب با هدف نهایی باشند چون اساسا اگرتفاوت وجود نداشته باشدکثرت وتنوع نیز نخواهد بودلذا تفاوت موجودات ذاتی آنها و ناشی از نظام علی معلولی است چون اراده خداوند به آفرینش موجودات یک اراده واحد وبسیط است واز همین جاست که قانون علت و معلول واسباب و مسببات به وجود می آید ونظام معینی هست که مستلزم این است هر موجودی بتواند منشا ایجاد هر چیزی بشود وهر چیزی از هر چیز دیگر به وجود آیبد مثلا اثر یک شعله کبریت با اثر خورشید برابری کند وجهان ماده بر پایه تزاحم و اصطحکاک است و تصویر ماده منهای این ویژگی نفی وجود آن است لذا آتش هرکجا باشد اثر ویژه اش سوزاندن است لذا نمی توان انتظار داشت که جهان ماده خارج از نظام علیت کاری صورت دهد. بنابراین با توجه به نظام ضروری علی و معلولی و اصطحکاک وتزاحمات عالم ماده وجود تفاوت ها و نقص وضعف ها در جای خود ضروری و اجتناب ناپذیر است.
اما در توضیح بیشتر این بحث باید بگویم تفاوت ها دوگونه اند: تفاوت هاییکه وابسته به دانش و آگاهی دانش بشری نیستند و تغییر ناپذیرند و تفاوت هایی که وابسته به جهل واراده بشر هستند و بسیاری از ناگواریهای که در محیط زندگی بخصوص در فرزندان وبستگان به وجود می آید معلول نا آگاهی انسان از قوانین طبیعت و یا احکام الهی است در ادامه خانم رفیعی پور به سوالات طلاب در این خصوص پاسخ گفتند.
خانم لیلا رستمی به عنوان استادارائه دهنده معنای عدل را هرچیزی در جای خود قرار دادن و دادن حق هر ذی حقی عنوان کرد و انواع عدل را در عدل تکوینی، عدل تشریعی، و عدل جزایی معرفی کرد ایشان اظهار داشت: معیار در عدالت رعایت حق و دادن حق هرکسی است وکسی میتواند حقوق انسانها و سایر موجودات را به خوبی اعطا کند که بر تمام جنبه های وجودی انسان احاطه داشته باشدو از مسیر سعادت و انحطاط بندگانش آگاه باشد. خانم رستمی در ادامه تاکیدکرد: به خاطر نقش اساسی این اصل (عدالت) در جهان بینی ما و ثانیا به خاطراینکه از همان سده های نخست محل بحث بوده و ثالثا به خاطر شبهات زیادی که درعصر ما اذهان را به خود متوجه کرده در اینجا شبهات مهم عدل را مورد نقد و تحلیل قرار خواهیم داد وی به تاریخچه ای از عدل میان اشاعره و شیعه پرداخت وگفت: اشاعره معتقد است خداوند می تواند مردم بی گناه را عذاب کند، اشاعره عدل خداوند را نفی نمی کنند اما عدل درکلام آنان یعنی آن چیزی که خدا انجام می دهد و عقل هیچ راهی به تشخیص آن ندارد.
وی گفت: از سوالات مهم این بحث این است که چرا نقص و کاستی هاو فنا و نیستی در نظام هستی راه یافته و چرا که انسان ذاتا خواهان حیات و بقا است و آیا از بین بردن بقا و هستی وتبدیل آن به موت با دادگری خداوند هم خوانی دارد؟چرا در جهان تبعیض وجود دارد برخی کور و کر ویکی سیاه و یکی سفید است ؟تفاوت موجودات ذاتی آنها و یا ناشی از قابلیت آنهاست ؟ چرا خداوندهمهرایکسان نیافریده است؟
خانم رفیعی پور به عنوان استاد داور و منتقد بحث ضمن مهم دانستن مبحث عدل به عنوان یکی از مباحث اعتقادی وپایه ای نسل امروز در پاسخ سوال اول گفت: موت حیات ثانوی وملکوتی بعداز حیات اولی وعین کمال و نهایت وجود و حقیقت است و بسیاری از باور مندان به ادیان الهی نه مرگ را شر بلکه به اندازه شیفتگی و علاقه کودک به پستان مادر به معبود خویش عشق می ورزند. در جواب سوال بعدیگفت: آنچه در نظام خلقت وجود داردتفاوت است نه تبعیض و آنچه مذموم وناعادلانه می باشدتبعیض است نه هرگونه تفاوت فردی وچندگونگی زیرا لازمه عدل برابر قرار دادن همه انسانها و یا همه اشیاء نیست به عنوان مثال معلم عادل کسی نیست که همه شاگردان را خواه کوشا باشند و خواه تنبل یکسان امتیاز بدهدوقاضی عادل کسی نیست که مال مورد نزاع را به اندازه مساوی بین طرفین تقسیم کند بلکه معلم عادل کسی است که هریک از شاگردان را به اندازه استحقاق خودستایش و یا نکوهش کند لذا مقتضای عدل الهی این نیست که همه مخلوقات یکسان بیافریند بلکه اقتضای حکمت این است که جهان را به گونه ای بیافریند که موجودات مختلف متناسب با هدف نهایی باشند چون اساسا اگرتفاوت وجود نداشته باشدکثرت وتنوع نیز نخواهد بودلذا تفاوت موجودات ذاتی آنها و ناشی از نظام علی معلولی است چون اراده خداوند به آفرینش موجودات یک اراده واحد وبسیط است واز همین جاست که قانون علت و معلول واسباب و مسببات به وجود می آید ونظام معینی هست که مستلزم این است هر موجودی بتواند منشا ایجاد هر چیزی بشود وهر چیزی از هر چیز دیگر به وجود آیبد مثلا اثر یک شعله کبریت با اثر خورشید برابری کند وجهان ماده بر پایه تزاحم و اصطحکاک است و تصویر ماده منهای این ویژگی نفی وجود آن است لذا آتش هرکجا باشد اثر ویژه اش سوزاندن است لذا نمی توان انتظار داشت که جهان ماده خارج از نظام علیت کاری صورت دهد. بنابراین با توجه به نظام ضروری علی و معلولی و اصطحکاک وتزاحمات عالم ماده وجود تفاوت ها و نقص وضعف ها در جای خود ضروری و اجتناب ناپذیر است.
اما در توضیح بیشتر این بحث باید بگویم تفاوت ها دوگونه اند: تفاوت هاییکه وابسته به دانش و آگاهی دانش بشری نیستند و تغییر ناپذیرند و تفاوت هایی که وابسته به جهل واراده بشر هستند و بسیاری از ناگواریهای که در محیط زندگی بخصوص در فرزندان وبستگان به وجود می آید معلول نا آگاهی انسان از قوانین طبیعت و یا احکام الهی است در ادامه خانم رفیعی پور به سوالات طلاب در این خصوص پاسخ گفتند.